της Χριστίνας Μανωλακάκη Στις 8 Ιουνίου 1949 δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το πολυαγαπημένο μου 1984. Ήταν από τα λίγα λογοτεχνικά που διάβασα την περίοδο που έδινα πανελλήνιες και για ένα διάστημα προσπαθούσα να παρεισφρήσω κάτι το οργουελικό σχεδόν σε κάθε έκθεση που έγραφα για το σχολείο (όχι πάντα με ιδιαίτερη επιτυχία). Αργότερα στο πανεπιστήμιο, μας προτάθηκε ένα βιβλίο του Ν. Πόστμαν, το «διασκέδαση μέχρι θανάτου» που ήδη από τον πρόλογο του επιχειρεί να αποδημήσει τον «προφητικό» χαρακτήρα του 1984 και να «αποκαταστήσει» το Θαυμαστό Καινούργιο Κόσμο του Χάξλεϋ. Κατά το Πόστμαν τη δική μας πραγματικότητα προσεγγίζει με μεγαλύτερη ευστοχία η δυστοπία που εστιάζει στην καταλυτική δύναμη της διασκέδασης και της ηδονής (Χάξλεϋ), παρά σε εκείνη που βασίζεται στο φόβο και τη καταπίεση (Όργουελ), Για εμένα (και τολμώ να πω πως θεωρώ πως και για τον Όργουελ) δεν τίθεται ακριβώς σύγκριση ανάμεσα στα δύο βιβλία. Ο Όργουελ γνώριζε προσωπικά τον Χάξλεϋ, καθώς ο δεύτερος είχε υπάρξει καθηγητής του στα γαλλικά, όταν ήταν μόλις δεκατεσσάρων στο Κολλέγιο του Eton. Αυτό σε συνδυασμό με το ότι ήταν φανατικός αναγνώστης (σχεδόν όσο και καπνιστής) με καθιστά απολύτως βέβαιη πώς ο Όργουελ είχε διαβάσει το «Θαυμαστό καινούργιο κόσμο» (που εκδόθηκε το 1932) πριν γράψει ο ίδιος το 1984. Ακόμα, ξέρουμε πως ο Χάξλεϋ επίσης είχε διαβάσει το 1984. Του το δώρισε ο παλιός μαθητής του και ο Χάξλεϋ του απάντησε με μια επιστολή, όπου αρχικά τον επαινεί, αλλά στη συνέχεια αρχίζει τις συγκρίσεις με το δικό του βιβλίο ή μάλλον με το δικό του δυστοπικό ρεαλισμό (εννοώ: πώς ο Χάξλεϋ βασίζει την κριτική του στο ότι η δική του δυστοπική γραφή προσεγγίζει, σύμφωνα με το ίδιο, περισσότερο τις τακτικές της εξουσίας, σε μέλλοντα χρόνο). Απάντηση από πλευράς Όργουελ δεν υπήρξε ή δεν την ξέρουμε. Έτσι όπως το βλέπω εγώ, το 1984 δεν βρίσκεται σε αντιθετική σχέση με τον Θαυμαστό Καινούργιο Κόσμο, αλλά σε μια σχέση συμπληρωματική. Η σύνθεση και των δύο εν τέλει μας παρουσιάζουν μια εικόνα πιο κοντά στην πραγματικότητα μας. Ναι, μεγάλο μέρος του κόσμου δεν διαβάζει εφημερίδες και δεν ενημερώνεται επαρκώς- ζήτω η μεσημεριανή τιβί! Αλλά, έχουμε επίσης και δολοφονίες και συλλήψεις δημοσιογράφων σε διάφορα μέρη ανά τον κόσμο. Ναι, τα βιβλία έχουν απαξιωθεί- ζήτω οι καρντάσιανς! Αλλά, οι δημόσιες βιβλιοθήκες επίσης (όσες υπάρχουν) παρουσιάζουν τεράστιες ελλείψεις. Ενώ και πολλοί νέοι συγγραφείς (ή και όχι τόσο νέοι) αναγκάζονται να επιλέξουν την αυτό-έκδοση, γιατί κανείς δεν αναλαμβάνει την έκδοση του βιβλίου τους. Ναι, κόσμος αφήνει αναξιοποίητες ελευθερίες του που του επιτρέπουν να διεκδικήσει κάτι καλύτερο- στο ρεπό θα πιει μπλεβεντέρε! Αλλά, όταν το κάνει συχνά παύει να αποτελεί ελευθερία (δες επιβολή στρατιωτικού νόμου στη Γαλλία, με τα κίτρινα γιλέκα) Και η λίστα συνεχίζεται… γιατί η βία και η επιβολή έχουν πολλές όψεις. Στις 8 Ιουνίου 1949 δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το πολυαγαπημένο μου 1984. Ζήτω στα βιβλία που σε κάνουν να αμφισβητείς.!
0 Comments
Leave a Reply. |
Archives
September 2022
Categories
All
|